در شهرهای بزرگ و مناطق پرجمعیت، فضای لازم برای باغبانی به‌طور مداوم کاهش می‌یابد و اجرای روف گاردن شهری، راهکار خوبی برای حل این مسئله است. روف گاردن‌ها که به آن‌ها بام سبز و باغ بام هم می‌گویند می‌توانند به گسترش فضای باغبانی شهری کمک زیادی کنند. فضای پشت‌بام اغلب یک فضای بلااستفاده است که آن را به حال خود رها می‌کنند. اگر پشت‌بام منزل شما هم چنین وضعیتی دارد، چرا آن را به یک فضای سبز دنج و شخصی تبدیل نمی‌کنید؟
روف گاردن را به اَشکال و انواع مختلفی می‌توان اجرا کرد. بااین‌حال، فارغ از نوع بام سبز باید نکات و جنبه‌های خاصی را درباره آن مدنظر قرار دهید. برای آگاهی از این نکات مهم تا انتهای این گفتار با کاژه همراه باشید.
8 نکته‌ای که درباره ساخت بام سبز باید به آن‌ها توجه کنید
1. آگاهی از الزامات قانونی
در هر پروژه‌ی بازسازی ساختمان ازجمله اجرای روف گاردن، ابتدا باید از الزامات قانونی شهر یا منطقه‌ای که در آن ساکن هستید، اطلاع حاصل کنید. ممکن است ضوابط روف گاردن شهری، محدودیت‌هایی ایجاد کند یا اساساً اجرای چنین پروژه‌ای را ممنوع سازد. بنابراین پیش از صرف زمان و هزینه باید بر جنبه‌های قانونی و حقوقی اِشراف کاملی داشته باشید.
2. مشورت با یک پیمانکار زبده
قبل از شروع کار حتماً از یک پیمانکار زبده و باتجربه مشورت بگیرید. چنین فردی با استفاده از تخصص خود می‌تواند وضعیت ایمنی خانه را برای اجرای روف گاردن شهری ارزیابی کند. اگر اجرای پروژه به‌واسطه تحمیل وزن اضافی، ساختمان را در معرض تهدید قرار دهد، پیمانکار این نکته را به اطلاع شما می‌رساند. برخی ساختمان‌ها به هیچ عنوان توانایی تحمل وزن بیشتر را ندارند؛ درحالی‌که برخی دیگر با محدودیت‌های خاصی در این زمینه مواجه هستند.
3. به حداقل رساندن وزن سازه
وزن بام سبز نقش محوری و مهمی در طراحی و اجرای آن ایفا می‌کند. حتی اگر ساختمان شما برای تحمل بار وزنی اضافه ظرفیت زیادی داشته باشد، باز هم باید سعی کنید که وزن سازه را به حداقل برسانید.
استفاده از ظروف رزینی، فوم یا فایبرگلاس به جای سنگفرش ایده‌های خوبی برای این منظور هستند. برای کاهش هر چه بیشتر وزن سازه، خاک باغچه را با خاک گلدان نرم جایگزین کنید. برای ایجاد سیستم زهکشی نیز می‌توانید به جای سنگ یا قطعات سفالی از مواد پلی استرنی استفاده کنید.
4. مقابله با باد
باغ پشت‌بامی بسیار بیشتر از باغ زمینی در معرض بادهای شدید قرار دارد. بنابراین نصب بادشکن‌ها یکی از الزامات مهم در اجرای روف گاردن است. توجه کنید که بادشکن‌ها نباید جریان باد را به‌طور کامل متوقف کنند؛ بلکه باید از سرعت و شدت آن بکاهند. به همین دلیل برای محافظت از گیاهان در مقابل باد، بهتر است از بادشکن‌های متخلخل استفاده کنید. فراموش نکنید که بادشکن‌های صُلب در برابر وزش بادهای شدید آسیب‌پذیری زیادی دارند.
5. طراحی سیستم آبیاری اثربخش
اجرای روف گاردن بدون یک برنامه‌ریزی دقیق برای آبیاری گیاهان به نتیجه دلخواه نمی‌انجامد. اکثر گیاهان برای رشد و سرسبز ماندن خصوصاً در هوای گرم به آب زیادی نیاز دارند. اگر مساحت زیادی را به کاشت گیاهان اختصاص داده‌اید، آبیاری آن‌ها به‌صورت دستی آخرین گزینه‌ای است که باید به آن فکر کنید. این کار نه واقع‌بینانه و نه لذت‌بخش است! در چنین شرایطی بهترین گزینه استفاده از سیستم آبیاری خودکار یا نصب مخازن جمع‌آوری آب (آب‌انبار) روی پشت‌بام است.
میزان ضرورت آبیاری باغ بام، به مقیاس اجرای پروژه بستگی دارد. اگر بام سبز شما به‌سادگی چینش چند گلدان معدود روی پشت‌بام باشد، آنگاه شاید یک آبپاش هم بتواند نیازهایتان را برطرف کند. ناگفته نماند که طراحی سیستم آبیاری به نوع گیاهانی هم که برای کاشت و نگهداری انتخاب می‌کنید، بستگی دارد. اگر می‌خواهید حداقل دغدغه را در این زمینه داشته باشید، گیاهان مقاوم به کم‌آبی مثل سانسوریا، پتوس، برگ‌انجیری، ارکیده، بگونیا و … گزینه‌های خوبی محسوب می‌شوند.
6. تأمین روشنایی
اگر می‌خواهید شب‌ها از حضور در فضای سبز اختصاصی روی پشت بام خود نهایت لذت را ببرید، باید برای روشنایی آن فکری کنید. سیم‌کشی برق، البته که جزء الزامات اجرای روف گاردن نیست ولی مطلوبیت کارکردی آن را ارتقا می‌دهد.
7. مدیریت ابزارها
برای اجرای روف گاردن واقعی، رسماً باید به امور باغبانی بپردازید و برای این منظور نیز به وسایل زیادی نیاز دارید. ابزارهای مخصوص باغبانی مانند بیل و بیلچه، کود، خاک، ظروف و کانتینرها و … ازجمله متداول‌ترین وسایل موردنیاز شما هستند. از یک طرف این وسایل باید دم دست باشند و از طرف دیگر، تعبیه‌ی آن‌ها روی پشت‌بام کار آسانی نیست. محدودیت فضای بام، مخفی کردن و چینش مرتب وسایل را به یک چالش واقعی تبدیل می‌کند. با خرید نیمکت ذخیره‌سازی یا یک کمد کوچک می‌توانید این چالش را نیز رفع کنید.
8. هزینه اجرای روف گاردن
هزینه اجرای روف گاردن شهری، بی‌تردید یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که باید آن را در نظر بگیرید. در ابتدای راه بهتر است میزان هزینه را در پایین‌ترین سطح ممکن نگه دارید. از کم شروع کنید و به‌تدریج، گیاهان بعدی و متعاقباً خاک و ظروف بیشتری بخرید.
از هزینه خرید گیاهان و ملزوماتی مثل خاک و کانتینر که بگذریم، بخش عمده‌ای از هزینه روف گاردن به عملیات ساخت‌وساز اختصاص می‌یابد. هزینه ساخت بسترهای برجسته و نصب قفسه‌ها می‌تواند قابل‌توجه باشد. نورپردازی و چینش دکوراسیون پشت‌بام هم معمولاً مستلزم در نظر گرفتن بودجه جداگانه است. فراموش نکنید که برای محافظت از روف گاردن هم ممکن است نیاز به انجام عملیات ساختاریِ جانبی داشته باشید.
سخن آخر
اجرای روف گاردن شهری نه‌فقط یک ایده عالی برای دکوراسیون داخلی و خارجی، بلکه یک اقدام ارزشمند زیست‌محیطی نیز محسوب می‌شود. در روزگاری که زندگی شهری همچون یک غول سیری‌ناپذیر، گرایشِ سبز انسان‌ها به طبیعت را می‌بلعد، ساخت باغ پشت‌بامی فرصتی را برای دوستی دوباره با طبیعت فراهم می‌آورد.
اجرای روف گاردن البته که با چالش‌ها و دشواری‌های خاص خودش همراه است. بااین‌حال، هر بار که با نگاه کردن به پشت‌بام، روحتان سبز و تازه شود، مطمئناً به این نتیجه می‌رسید که کاملاً ارزشش را دارد. علاوه بر این در صورت پرورش گیاهان خوراکی مثل سبزی و میوه، می‌توانید طعم خوش زحماتی را که برای ساخت روف گاردن و نگهداری از آن کشیده‌اید، زیر زبانتان مزمزه کنید!
برای ایجاد باغ بام به کمک نیاز دارید؟ رؤیاهایتان را با خیالی آسوده به مهارت و تجربه متخصصان کاژه بسپارید.
