به خاطرات خود رجوع کنید و مساجد و بناهای قدیمی ایرانی را که تا کنون از نزدیک مشاهده کرده اید و یا عکس آن ها را دیده اید، در ذهن مرور کنید، کدام یکی از این بناها، دارای شیشه های تزئینی و رنگی بودند؟ این شیشه های رنگی در کجاها به کار رفته بودند و چه کاربردی داشتند؟ خوب که دقت کنید خواهید دید، حضور شیشه های رنگی و تزئینی در معماری ایرانی، با وجود درب ها و اُرسی ها معنا یافته است و استفاده از شیشه های تزئینی بر روی اُرسی ها، جلوه ای بسیار زیبا و هنرمندانه را در فضا به وجود آورده است. در مورد درب ها که بحث چندانی قابل ارائه نیست. اما در این بخش می خواهیم به بررسی تاریخچه ی اُرسی ها در معماری ایرانی پرداخته و با ویژگی های آن ها آشنا شویم.
کاربرد اُرسی در معماری ایرانی
ابتدا می خواهیم تعریفی مختصر از اُرسی ها و کاربردشان ارائه دهیم. اُرسی ها درها و پنجره هایی بودند که به جای چرخش بر روی لنگه های در یا پنجره، به صورت عمودی و کشویی بالا می رفتند. بدنه ی اُرسی ها، ساخته شده از چوب و به شکل منبت کاری شده می باشد. شیشه های رنگی در درون این شبکه های منبت کاری شده قرار می گرفتند و با قرار گرفتن در چهارچوب، سفت و محکم می شدند. اُرسی ها معمولا برای تعدیل نور آفتاب در مناطق گرمسیر به کار می رفتند. اما استفاده از آن ها در سایر مناطق ایران نیز کم و بیش رایج بوده است.
تاریخچه ی اُرسی و استفاده از شیشه های رنگی در معماری ایران
در مورد تاریخچه ی اُرسی، دو دیدگاه وجود دارد. گروهی معتقدند، با توجه به تاریخچه ی هنر ویترای در اروپا و در قرون وسطی، و توسعه ی آن در کلیساهای گوتیک، احتمالا ایده ی ساخت آن وارداتی بوده و در جریان تسلط عثمانی بر تصرفات روم باستان، توسط عده ای از ارامنه به کشور ارمنستان، و سپس در دوران شاه عباس صفوی، و مهاجرت عده ای از ارمنی ها به اصفهان، و ساخت کلیسا و مدرسه توسط آن ها، وارد سرزمین ما شده است.
دیدگاه دیگر که بیشتر توسط محمد کریم پیرنیا ارائه می شود، تاکید می کند که سابقه ی استفاده از اُرسی، به پیش از هر گونه معماری در روسیه و سایر کشورها می رسد و این را می توان از تصاویر و نقاشی های قدیمی ایرانی در یافت.
به طور کلی اُرسی ها و به طبع آن ها استفاده از شیشه های تزئینی، یکی از بخش های اصلی معماری ایران در دوره ی صفویه، زندیه، قاجاریه و حتی چهلوی بوده اند که به مرور زمان نادیده گرفته شده اند. چه بسا افرادی که امروزه با نگاه به آن ها دچار حسرت و اندوه شده و همچنان در جست و جوی زیبایی منحصر به فرد معماری آن دوران در زندگی امروز هستند.
خوشبختانه امروزه، توجه به معماری قدیم ایران و هنر استفاده از شیشه های رنگی در بخش های مختلف بنا، مجددا افزایش یافته است. شرکت دکوراسیون کاژه که یکی از پیشگامان استفاده از شیشه های رنگی و اجرای تکنیک تیفانی و استیند گلس در ایران است، آماده ی ارائه ی خدمات به مشتریان خود، در هر کجای ایران می باشد. کافی است اراده کنید و محیط اطراف خود را تغییر دهید تا زندگی لذت بخش تری را تجربه نمایید.
