روف گاردن چیست ؟
در این مقاله از کاژه به یکی از پرفایده‌ترین دیزاین‌های سقف اشاره می‌کنیم؛ روف گاردن ایده‌ایست که در آن می‌توان گیاهانی را در مزرعه یا باغچه‌ای، در بالاترین طبقه‌ی ساختمان‌های مسکونی، تجاری و یا صنعتی، رشد داد. به عبارت دیگر، روف گاردن‌ها فضاهای سبز مصنوعی و طبیعی بر فراز این ساختمان‌ها هستند و امروزه در مناطق شهری، با توجه به ظرفیت‌های محیطی، اقدامی رو به رشد به حساب می‌آید.
هدف و مقصود اصلی از ایده‌ی روف گاردن، کاهش دمای هوای مناطق شهری، افزایش کیفیت هوا و نیز مدیریت آب بارندگی است. همچنین از آنها به عنوان محافظ و یا سایه، فضای بازی، برداشت محصول و یا صرفا ایجاد فضای سبز استفاده می‌شود. در ادامه جزئیات بیشتری از ایده روف گاردن، بویژه از تاریخچه آن، نحوه محافظت از انرژی و مزایای آن ارائه می‌دهیم.
تاریخچه روف گاردن
- عصر بین‌النهرین یا مزوپوتامیا
تاریخچه‌ی روف گاردن به زیگورات‌های (ساختمان‌های باستانی) باستانی ساخته شده در عصر بین‌النهرین (4000 سال قبل از میلاد) مربوط می‌شود. روف گاردن‌ها مجموعه‌ای از پلکان در محیط اطراف اهرام پله‌دار، شکل می‌دادند که به طبقات مختلف ساختمان منتهی می‌شدند. هیچ اتاق داخلی‌ای وجود نداشت و داشتن گیاهان و درختان در تراس زیگورات‌ها، فضایی خنک و سایه‌دار را برای بازدیدکنندگان بابل فراهم می‌کرد.
- باغ‌های معلق بابل
باغ‌های معلق بابل، از مشهورترین گیاهکاری‌های باستانی است که پیچک‌ها در آن به ارتفاع 75 فوت از سطح زمین می‌رسیدند که از شگفتی‌های مهندسی به حساب می‌آید. وزن باغ توسط دالان‌هایی حمل می‌شد که دیوارهایی به ضخامت 16 فوت داشتند و توسط سیستم آبرسانی پیچیده‌ای آب‌دهی می‌شد. آنها آب رودخانه از 8 فوت پایین‌تر را به سقف باغ می‌رساندند.
- خانه‌های اسرارآمیز پمپئی
پس از اینکه شهر پمپئی در یک فوت خاکستر پوشیده شد (79 پس از میلاد) یک روف گاردن در خانه‌های آنجا کشف شد. این خانه طوری شکل داده شده بود که گیاهان مستقیما از خاک روی سقف رشد می‌کردند. این روف گاردن بعنوان اتاق نشیمن در هوای آزاد استفاده می‌شد و مرکز فعالیت اجتماعی بود که توسط ستون‌های سنگی حمل می‌شد.
- Palazzo Piccolomini, Pienza, Italy
این عمارت، اقامت‌گاه تابستانی پاپ پیوس II بوده است که در سال 1463 طراحی شده و روف گاردن آن از درخت‌های حجاری شده و باغچه‌های آرایش‌شده پر شده بود.
- سقف‌های چمنی نروژ
در 1890، نروژی‌ها سقف‌های خشتی خود را با خاک می‌پوشاندند و از این طریق چمن و گیاهان دیگر را کشت می‌دادند که در ثابت نگه داشتن خاک سقف کمک می‌کرد. همچنین این کار سقف را از صدمات باد و باران حفظ می‌کرد و مقاومت ساختار سقف را افزایش می‌داد. نروژی‌هایی که بعدها به کانادا و امریکا مهاجرت کردند، این طرح‌ها و ساختارها را نیز با خود بهمراه آوردند.
- کازینو تئاتر، نیویورک سیتی
روف گاردن در نیویورک از سال 1980 پدیدار شد و طراحان، آنرا با دیگر سرگرمی‌های تابستانی مجسم کردند. در آن زمان، تئاترهای نیویورک فقط در زمستان فعالیت داشتند اما با معرفی روف گاردن، فعالیت آنها به ماه‌های تابستان گسترش یافت. بدین طریق تبدیل به موفق‌ترین تئاتر نیویورک شد و دیگر تئاترهای شهر را به نصب و راه‌اندازی روف گاردن تشویق کرد و در واقع، Madison Square Gardens و Winter Gardens ، نام خود را از داشتن روف گاردن گرفته‌انذ.
- قرن بیستم
معماران قرن 20، ایده روف گاردن را بیشتر و بیشتر در طراحی‌های خود به کار بردند و این روند تا به امروز ادامه داشته است. بعنوان مثال در ساختمان Cinq Points de l’Architecture که توسط Le Corbusier بنا شده، روف گاردن بگونه‌ای طراحی شده است که اتاق نشیمن تخت و روبازی را در سقف عمارت شکل می‌دهد که افراد بتوانند در آنجا ورزش کنند و از هوای تازه لذت ببرند.
- امروزه
کشورهایی از قبیل کانادا، سویس و فرانسه قوانینی را وضع کرده‌اند که همه‌ی ساختمان‌های تجاری و مسکونی با سقف‌های سبز همراه شوند. استرالیا نیز در این امر فعالیت دارد اما هنوز به وضع قانون نرسیده است.
روف گاردن‌ها چگونه باعث ذخیره انرژی می‌شوند؟
- پدیده جزیره گرمای شهری
این عبارت در رابطه با این است که وقتی ساختمانی شهری، به سرعت، گرمای خورشید را دریافت می‌کند، چه اتفاقی می‌افتد؟ گیاهانی که در روف گاردن وجود دارند، این انرژی را جذب کرده و بطور گسترده‌ای اثر گرمای خورشید را کاهش می‌دهند. شهرهای با فضای سبز کافی، می‌توانند تشعشعات خورشید را جذب کنند و گرمای آنها را تا 10 درجه فارنهایت کاهش دهند.
- صرفه‌جویی در انرژی
روف گاردن عایق بسیار خوبی برای ساختمان به حساب می‌آید. بطوریکه در فصل سرما، گرما را ذخیره می‌کند و در فصل گرما، دما را در حد خنک حفظ می‌کند. در نتیجه کار دستگاه‌های تهویه هوا بصورت طبیعی توسط روف گاردن انجام می‌شود. تحقیقات در آلمان نشان می‌دهد هر مترمربع گیاه زنده سالانه از سوخت دو لیتر نفت جلوگیری می‌کند.
- کمک به انقباض و انبساط ساختمان‌ها و سقفها
بیشتر سقفها در معرض خورشید، باد، باران و برف دچار تغییر می‌شوند. بطوریکه در هوای سرد منقبض شده و در هوای گرم منبسط می‌شوند. این انبساط و انقباض، طول عمر ساختمان و سقفش را کاهش می‌دهد. سقف سبز، با ذخیره انرژی و دما، از این پدیده جلوگیری کرده و عمر ساختمان و سقف را افزایش می‌دهد.
مزایای روف گاردن
- مدیریت آب بارندگی
روف گاردن بطور موثری در مدیریت مشکلات آب بارندگی یک شهر نقش دارد. کشت‌کنندگان روف گاردن، آب بارندگی را دریافت و تصفیه می‌کنند. بدون این گیاهان، آب باران در سقف ساختمان‌ها جمع شده و در پیاده‌روها به هم می‌پیوندند و در آخر جذب زمین نمی‌شوند. به همین دلیل، روف گاردن از طغیان آب‌های آلوده در سیستم زه‌کشی آب جلوگیری کرده و با پروسه‌ای طبیعی آنرا جمع‌آوری می‌کند.
- امکان کشت میوه و سبزیجات
با داشتن روف گاردن می‌توان محصولات موردنیاز را بصورت ارگانیک تولید کرده و از هزینه‌های خرید جلوگیری کرد.
- خنک کردن محیط
همانطور که اشاره شد، سقف سبز در کنترل دمای ساختمان نقش دارد.
- کنترل آلودگی صوتی
جالب است که روف گاردن می‌تواند صداها را محدود کند. خاک و گیاهان جذب‌کنددگان خوبی هستند و کاهش صدای قابل توجهی را سبب می‌شوند. مخصوصا برای اصوات با فرکانس کم.
- پاکیزگی سقف
طبق یک عادت قدیمی، بسیاری از افراد وسایل اضافی خود را در سقف می‌اندازند. حال آنکه با وجود یک روف گاردن تمایل به این کار از بین می‌رود. همچنین گیاهان با جذب گرد و خاک هوا، در پاکیزگی سقف نقش دارند.
- پاکیزگی و افزایش کیفیت هوا
گیاهان در کاهش و تصفیه کردن آلودگی‌های هوا مانند ذرات و گازها (مخصوصا گازهای گلخانه‌ای) نقش دارند. مطالعه‌ای در میشیگان نشان می‌دهد با داشتن روف گاردن در هر ساختمان شهر دیترویت، می‌توان کربن‌دی‌اکسید تولید شده توسط 10هزار کامیون در طول دو سال را حذف کرد.
- افزایش حشرات و پرندگان، در نتیجه افزایش تنوع زیستی شهر
- افزایش تعاملات در خانواده و دوستان
- زیبا کردن نمای ساختمان
مقالات خواندنی:
۸ ایده عالی برای طرح روف گاردن (باغ پشت بام)
