باغبانی در پشت بام (روف گاردنینگ)
باغبانی در پشت‌بام سابقه‌ای دیرینه دارد. از زمانی که خانه‌ای احداث شده و سقفی بالا سر آن قرار گرفته، بام‌ها مکانی مناسب برای پرورش گیاهان بوده است. شهرنشینان سال‌هاست که از بام خانه‌ها یا راه‌پله‌ها برای کاشتن استفاده می‌کنند. بام‌های سبز، بام‌های پوشیده از خاک و گیاهان سال‌هاست منظره‌ی زیبایی به خیابان بخشیده‌اند. شاید اهمیت نداشته که باغبان چه مقدار زمین در اختیار داشته است، او همیشه به دنبال جای بیشتری برای کاشتن بوده و باغبانی در پشت بام چه در خانه‌های مسکونی یا فضای تبلیغاتی زیبایی خاصی به مکان داده است. در این مطلب از کاژه به این پروژه محبوب و پرفاید بیشتر می‌پردازیم:
دلایل متعدد و خوبی برای باغبانی در پشت‌بام وجود دارد:
- از فضاهای غیرقابل استفاده خانه بهره می‌گیرید.
- کاشتن گل‌وگیاه جلوه‌ی زیبایی به فضای خالی پشت‌بام می‌دهد.
- از این مکان می‌توانید به عنوان فضای خصوصی خود استفاده کنید.
- داشتن باغچه‌ای باصفا در پشت‌بام فضای صمیمانه‌ای را در منزل‌تان ایجاد می‌کنید.
- تابش نور آفتاب امکان خوبی برای باغبانی ایجاد می‌کند.
- فضای ایمنی دارد و آزار کسی به گیاهان نمی‌رسد.
باغبانی در پشت‌بام و انتخاب‌های پیش‌رو
چه نوع باغچه‌ای را بیشتر می‌پسندید؟ دوست دارید سراسر پشت‌بام را گل‌وگیاه بکارید یا فقط قسمت‌هایی از آن را مدنظر دارید؟ کاشتن را در گلدان ترجیح می‌دهید یا دوست دارید از خود پشت‌بام استفاده کنید؟
به طور کلی راه‌های مختلفی برای تبدیل فضای پشت‌بام به باغچه وجود دارد. اگر می‌خواهید از تمام ظرفیت پشت‌بام استفاده کنید، یعنی روی زمین خاک بریزید و گیاهان را در آن بکارید، فضای فوق‌العاده‌ای به پشت‌بام می‌بخشد و صاحب بام سبز زیبایی می‌شوید اما دردسرهای زیادی دارد و تقبل کردن آن زمان و هزینه مالی زیادی می‌طلبد. برای این کار نیاز است تا از تخصص مهندس سازه یا مهندس معمار بهره بگیرید تا بررسی ساختاری باغچه را انجام دهد و سپس به افراد حرفه‌ای نیاز دارید که کار نصب و اجرا را پیاده کنند.
ساده‌ترین و شخصی‌ترین راه برای باغبانی در پشت بام (روف گاردن) ، استفاده از گلدان یا بستر مرتفع است. با استفاده از گلدان‌ها می‌توانید گل‌وگیاه دلخواه‌تان را بکارید، از مقدار کمی سبزی گرفته تا جالیزکاری در سطح گسترده. گلدان‌ها وسیله‌ای عالی در باغبانی در پشت‌بام هستند زیرا سبک و قابل حمل بوده، با نیازتان جور درمیآید و هر اندازه که بخواهید در دسترس شماست.
مراقبت و بهینه‌سازی باغچه در پشت بام
یکی از تصاویر خاطره‌انگیز و آشنا درباره عشق به پرورش شخصی گل‌وگیاه مربوط به فیلم اجاره‌نشین‌هاست تصاویری که همانقدر موجب شادی شخصیت و مخاطبان شد، سرانجام بد و تلخی داشت. چون همان اندازه که عشق به گل‌وگیاه اهمیت دارد، رعایت ضوابط و فراهم‌آوری شرایط مناسب هم مهم است.
در صفحه روف گاردن توضیحاتی در مورد اینکه پشت بام باید چه ویژگیهایی برای داشتن یک باغچه باطراوت داشته باشد داده شده است. در احداث باغ بام به این موارد توجه داشته باشید.
هر تصمیمی پیش از اجرا باید به خوبی مورد سنجش و آزمایش قرار گیرد. بسیاری از اقدامات ما به دلیل رعایت نکردن نکات ایمنی ضررهای جبران‌ناپذیری به دنبال دارد. پیش از اقدام باید ظرفیت و امکانات‌مان را به خوبی بسنجیم. برای مثال اگر سقف خانه پوشش و عایق مناسبی نداشته باشد، موجب تخریب ساختمان می‌شود. پس حتماً ضمن توجه به نکات ایمنی باید از متخصصان هم کمک بگیرید.
پیش از شروع باغبانی در پشت بام اقدامات زیر ضروری است:
- کسب اجازه
اگر مستاجر هستید اول از همه تصمیم‌تان را با صاحبخانه در میان بگذارید و اگر مالک هستید به ضوابط ساخت‌وساز ساختمان دقت کنید. پیش از همه باید برآورد کنید که در پشت‌بام‌تان قابلیت باغبانی وجود دارد یا خیر. مسائلی مانند ارتفاع مجاز ساختمان و ایمنی ناشی از خطرات آتش‌سوزی می‌تواند برای کارتان محدودیت یا ممنوعیت ایجاد کند.
- مقاومت ساختمان
این همان قسمتی است که خیلی باید مراقب باشید، در غیراین صورت اتفاقات تلخ و جبران‌ناپذیری در انتظار شماست. تصور باغبانی در پشت بام قشنگ است اما دستیابی به آن نیازمند آگاهی و انجام اقدامات ضروری است. اول از همه باید مطمئن شوید که سقف خانه توانایی تحمل وزن باغچه را دارد. برای این کار باید با یک مهندس ساختمان مشورت کنید و اگر مجوزی هم مورد نیاز باشد، دریافت کنید. خاک و گلدان وزن زیادی دارند و هنگامی که گیاه رشد کند، وزن آن بیشتر هم می‌شود. شاید بد نباشد که آزمایش کوچکی را هم انجام دهید. گلدان بزرگی را که تازه به آن آب داده‌اید، بلند کرده و سعی کنید آن را جابجا کنید. اگر در این کار کم‌تجربه هستید، به خوبی متوجه خواهید شد که آب چه میزان به وزن گیاه اضافه می‌کند.
- ارزیابی شرایط و موقعیت ساختمان
باغبانی در پشت بام کاری نیست که فقط به خود شما مربوط باشد یا اینکه بخواهید آن را مخفیانه انجام دهید. فضای آن به تناسب بزرگ یا کوچک بودن گلخانه بر محیط اطراف اثرگذار است.
وسایل و امکانات لازم را چطور می‌خواهید وارد ساختمان کرده و یا خارج کنید؟ اگر در آپارتمان زندگی می‌کنید، از قبل باید مطمئن باشید که اجازه استفاده از آسانسور را دارید. همچنین، موقعی که می‌خواهید فضای زیادی از پشت‌بام را به کاشتن اختصاص دهید، باید سیستم ورود و خروج، چراغ خروج اضطراری، سامانه اعلام حریق و چراغ اضطراری را تعبیه کنید
- سیستم آبرسانی
آیا شرایط این را دارید که شیلنگی را از بیرون به پشت بام انتقال دهید؟ نصب سیستم آبرسانی می‌تواند دردسرساز باشد و گلدان‌ها هم آب زیادی می‌خواهند. بشکه باران را نصب کنید و سیستم آبرسانی قطره‌ای را مدنظر داشته باشید.
- تابش نور آفتاب
موقعیت پشت‌بام در ساخت گلخانه اهمیت فراوانی دارد. آیا ساختمان‌های اطراف یا تراس بالای شما بر روی پشت‌بام‌تان سایه می‌اندازد؟ تابش نور آفتاب مزیت است اما تابش تند و مستقیم می‌تواند به گیاهان آسیب برساند و آنها را کلافه کند.
- گرما
فقط تابش نور آفتاب نیست که به گیاهان آسیب می‌رساند، گرمای محیط هم حرارت را به گیاهان منتقل می‌کند. حرارت ناشی از سطح بام، ساختمان‌های اطراف، تراموای شهری، اگزوز ماشین‌ها و سازه‌های شرکت برق یا گاز می‌تواند به گیاهان منتقل شود. خوب است که در پشت‌بام سایه را فراهم کنید، حتی اگر برای گیاهان این کار را نمی‌کنید، برای آسایش خودتان به آن نیاز دارید.
- باد
باد هم می‌تواند عامل آزاردهنده‌ای برای گیاهان باشد و گاهی با شدت زیاد شروع به وزیدن می‌کند، مخصوصاً در ارتفاع بالا وزش باد بیشتر هم می‌شود. می‌توانید از دیوار محافظ و یا حصار استفاده کنید.
- سیم‌کشی برق
فراهم کردن برق ضروری نیست اما کار را آسان‌تر می‌کند. اگر برنامه دارید که شب‌ها از حضور در باغ‌تان لذت ببرید، با نور شمع نمی‌توان در وجین کردن کاری پیش برد.
- هزینه
نکته آخر اما نه کم‌اهمیت این است که شما چه مقدار می‌خواهید برای باغچه‌تان هزینه کنید؟ اول می‌توانید با یک باغچه‌ی کوچک شروع و سپس به مرور گلدان، خاک و گل‌وگیاه بیشتری اضافه کنید. هزینه‌های زمانی خودشان را نشان می‌دهند که شما مشغول ساخت و نصب وسایل گلخانه هستید. استفاده از سفال یا سنگ، ساخت بسترهای مرتفع، گلدان‌ها، فراهم کردن روشنایی، سیستم آبرسانی و ملزومات گلخانه همه به هزینه‌های باغچه اضافه می‌کند. همچنین ممکن است برای محافظت از باغچه به ساخت‌وساز بیشتری نیاز داشته باشید.
صرف نظر از اینکه باغچه شما بزرگ یا کوچک باشد، هزینه کردن برای آرامش روح و روان خودتان است. می‌توانید برای در امان ماندن از شلوغی و فضای سرسام‌آور زندگی شهری، ساعاتی را در گل‌وگیاه باغچه‌تان با آرامش و خوشی سپری کنید.
مقالات خواندنی:
۱۰ ایده برای روف گاردن یا بام سبز
ایده روف گاردن – تاریخچه و مزایای ایجاد آن در سقف چیست؟
۸ ایده عالی برای طرح روف گاردن (باغ پشت بام)
مطلب پیشنهادی کاژه
محوطه سازی ( لند اسکیپ ) ; بررسی اصول، مقررات و نحوه اجرای محوطه سازی
