پنجره‌های استیند گلس « استین گلاس » رقص نور و رنگ

در یک روز آفتابی با وارد شدن به کلیسای جامع گوتیک انگار به یک رنگین کمان پا گذاشته‌اید. پرتوهای نور خورشید با عبور از پنجره‌های استیند گلس، کلیسا را مملو از رنگ‌های قرمز، آبی و سبز می‌کند.

« استیند گلس یا استیند گلاس » واژه‌ای است که برای قطعات شیشه‌ای رنگی استفاده می‌شود که به وسیله نوارهای سرب به یکدیگر متصل می‌شوند تا یک تصویر یا طرح را ایجاد کنند. استیند گلس را اغلب برای پنجره‌ها استفاده می‌کنند، زیرا زمانی که نور از آنها عبور می‌کند زیبایی شیشه به بهترین شکل نمایان می‌شود.

مصر باستان چه نقشی داشت؟

فرآیند رنگ آمیزی شیشه احتمالاً در مصر باستان ابداع شد. اما در قرون وسطی ساخت پنجره‌های استیند گلس به عنوان یک هنر عمده‌ای گسترش یافت. پنجره‌های استیند گلس یکی از ویژگی‌های مهم در ساخت کلیساهایی به سبک گوتیک بود که اولین بار در اواسط 1100 به وجود آمد. پنجره‌ها با نور و رنگ داخل کلیسا را پر کردند که با زیبایشان موجب شاد کردن ستایش کنندگان می‌شوند.

پنجره‌ها نه فقط برای زیبایی بلکه برای یک هدف آموزشی بکار برده شده‌اند. در طول قرون وسطی کلیسا مرکز آموزش و یادگیری بود. تعداد کمی کتاب وجود داشت که فقط چند تن از مردم توانایی خواندن داشتند. طرح‌ها در اولین پنجره‌های استیند گلس معمولاً صحنه‌های کتاب مقدس را شرح می‌دادند. چنین صحنه‌هایی مهم‌ترین ابزار در آموزش باورهای مسیحی به مردم بودند. در سال‌ها بعد، اصناف کارگران و بازرگانان ثروتمند پنجره‌هایی که نه فقط پرهیزگاران و پادشاهان بلکه اهدا کنندگان نیز آن‌ها را می‌ستودند، خریداری می‌کردند.

قرون وسطی نقطه عطفی در صنعت استیندگلس یا استین گلاس

صنعتگران قرون وسطی برای ساخت پنجره‌های استیند گلس یا استین گلاس روش‌های بی نقصی را به وجود آوردند که امروزه از بیشتر آن‌ها هنوز استفاده می‌کنند. در یک تخته سفید بزرگ، صنعتگر یک تصویر را به اندازه یک پنجره می‌کشد. او هر بخش از تصویر را مطابق رنگ تعریف می‌کند. در طول طراحی، او شیشه‌هایی که قبلاً رنگ شده بود را با اکسیدهای فلزی قرار می‌دهد، در حالی که شیشه ساخته می‌شد. سپس بر اساس طرح نقاشی، اشکال را با یک آهن داغ برش می‌دهد. در نهایت صنعتگر نوارهای سرب را برش داد تا در بین تکه‌های شیشه قرار دهد. سرب علاوه بر اینکه تکه‌ها را کنار هم قرار می‌دهد؛ بخشی از طراحی نیز می‌شود. نوارهای سرب بخش‌هایی از شیشه را مشخص می‌کند و رنگ‌ها را از روی هم افتادن حفظ می‌کنند. برای قدرت بیشتر به پنجره‌های بزرگ یک چهار چوب از میله‌های آهنی داده می‌شود.

تکامل روش‌ها در طراحی و ساخت استیند گلس ( استین گلاس )

به طرز عجیبی، تکامل روش‌های استیند گلس موجب بهبود پنجره‌ها نشد. حباب‌های موجود در شیشه‌های اولیه و ناهمواری‌های روی سطح شان موجب شده تا نور خورشید در حال رقصیدن به نظر برسد. شیشه‌های بعدی با کمترین نقص‌ها، درخشندگی کم‌تری داشتند. در اصل رنگ فقط برای جزئیات کوچک استفاده می‌شد، مثل اجزای یک صورت. از آغاز سال 1500 رنگ بیشتری استفاده شد. نور کم‌تری از میان سطوح رنگی عبور کرد و استیند گلس یا استیند گلاس بیشترین قدرت و عظمت خود  را از دست داد.

برای حدود 200 سال استفاده از استیند گلس ( استین گلاس ) کاهش یافت و تا سال 1800 نیز احیا نشد. گروه‌های مذهبی و افراد ثروتمند به دنبال شیشه سازان با مهارت عالی مثل لویس کامفورت تیفانی  (1848-1933) و جان لافرژ (1835-1910) و دیگران برای تزیین کلیساها و منازل خود بودند.

زمانی که در دهه 1930 دراروپا جنگ به وجود آمد، پنجره‌ها تکه تکه از هم جدا شدند و در یک مکان امن قرار داده شدند. بعد از جنگ پنجره‌ها به دقت برگردانده شدند.

متدهای جدید در تولید و ایده‌های طراحی ظاهر استیند گلس را تغییر دادند. اما یک چیز هرگز تغییر نکرده است: اثر سحر آمیز تابش خورشید از میان استیند گلس استین گلاس.

مقالات خواندنی: 

بررسی گنبد شیشه ای استیند گلس ( استین گلاس ) در هتل گرن ده مکزیکو

گنبد شیشه ای استیند گلس ( استین گلاس ) برای ساختمان های مختلف

سقف کاذب شیشه ای استیند گلس ( استین گلاس ) با تکنیک تیفانی